Phương pháp sấy lạnh là quá trình khử nước để kéo dài thời hạn sử dụng của sản phẩm mà vẫn giữ nguyên chất lượng và dinh dưỡng. Nhiều đơn vị cung cấp máy sấy lạnh hiện nay. Vậy nguyên lý hoạt động của công nghệ sấy lạnh là gì và điểm khác biệt của nó so với các phương pháp khác là gì?
Sấy lạnh là gì? Ưu nhược điểm công nghệ sấy lạnh thực phẩm
Tìm hiểu sấy lạnh là gì?
Sấy lạnh là gì? Sấy lạnh là phương pháp làm khô thực phẩm ở nhiệt độ thấp, từ 35°C đến 60°C, với độ ẩm từ 10% đến 30%. Quá trình này diễn ra ở áp suất khí quyển, giúp thực phẩm giữ nguyên màu sắc và dinh dưỡng. Phương pháp này rất hiệu quả cho các loại nông sản, hải sản, và dược liệu, mang lại giá trị kinh tế cao.
Các phương pháp sấy dùng phổ biến
Phương pháp sấy thăng hoa
Sấy thăng hoa, hay “làm khô lạnh,” là kỹ thuật khử nước dùng để bảo quản nguyên liệu và thực phẩm, giữ nguyên phẩm chất ban đầu và tiện lợi cho vận chuyển. Phương pháp này phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp nhờ tính năng ưu việt, mặc dù chi phí đầu tư cao.
Phương pháp sấy tuần hoàn
Khác với sấy lạnh, phương pháp này sử dụng khí nóng thổi trực tiếp ở áp suất khí quyển để tách ẩm khỏi vật liệu. Gió mang ẩm ra ngoài, tương tự phơi nắng nhưng hiệu suất cao hơn do lưu lượng gió và nhiệt đều đặn.
Phương pháp sấy bơm nhiệt
Sấy bơm nhiệt sử dụng hệ thống bơm nhiệt và bộ cấp nhiệt phụ để điều chỉnh nhiệt độ trong buồng sấy. Mục đích là làm khô không khí trước khi đưa vào buồng sấy và tận dụng nhiệt từ bơm để làm nóng khí sấy, thường hoạt động từ 10-60°C.
Phương pháp sấy lạnh
Sấy lạnh sử dụng không khí rất khô ở nhiệt độ thấp (35-65°C) với độ ẩm 10-30%. Máy bơm nhiệt trong tủ hoặc hầm sấy tạo ra không khí khô bằng cách tách ẩm. Phương pháp này sấy nhanh hơn và giữ chất lượng sản phẩm tốt hơn do nhiệt độ thấp và không bị hấp hơi, giúp sản phẩm giữ màu sắc đẹp.
Phương pháp này sấy nhanh hơn và giữ màu sản phẩm đẹp
Cấu tạo máy sấy lạnh hiện đại
Máy sấy lạnh còn được gọi là máy sấy bơm nhiệt vì chúng thường sử dụng máy bơm nhiệt đặt trong tủ hoặc hầm sấy. Máy bơm nhiệt này có hai đầu: đầu nóng cung cấp nhiệt lượng và đầu lạnh giúp tách ẩm khỏi không khí sấy.
Nguyên lý vận hành của công nghệ sấy lạnh thực phẩm
Dàn lạnh của máy sấy hút không khí từ buồng sấy vào để làm lạnh, tách hơi nước khi đạt nhiệt độ ngưng tụ. Sau đó, không khí lạnh được chuyển qua buồng nóng có nhiệt độ khoảng 35 – 60°C để làm nóng và tiếp tục đưa vào buồng sấy để sấy lạnh thực phẩm. Cuối cùng, luồng không khí trở nên nóng ẩm và được dẫn đến các khay thực phẩm cần sấy.
Ưu, nhược điểm của công nghệ sấy lạnh là gì
Ưu điểm
- Hệ thống ngưng tụ hơi nước giúp thu nhiệt và độ ẩm từ buồng sấy, khác biệt so với các máy khác.
- Tiết kiệm điện và thời gian nhờ quy trình tuần hoàn nhiệt mà không cần làm nóng không khí nhiều lần.
- Máy có độ bền cao do không cần gia nhiệt cao cho không khí.
- Thực phẩm sấy ở nhiệt độ thấp giữ được độ tươi và dinh dưỡng, như sữa chua sấy khô.
- Quy trình sấy khép kín, ít bị hư hỏng do không chịu tác động bên ngoài.
Nhược điểm
- Chi phí máy sấy lạnh cao, bao gồm cả bảo trì và thay thế linh kiện, đắt hơn máy sấy thông thường.
- Năng suất giảm khi trời lạnh, tốn nhiều năng lượng và thời gian hơn.
- Chỉ phù hợp cho sản phẩm cần sấy ở nhiệt độ thấp như rau củ, thực phẩm, dược liệu.
Chi phí máy sấy lạnh cao, bao gồm cả bảo trì và thay thế linh kiện
Ứng dụng của công nghệ sấy lạnh là gì?
Công nghệ sấy lạnh được sử dụng rộng rãi trong chế biến và bảo quản thực phẩm nhờ vào những ưu điểm nổi bật. Một số ứng dụng phổ biến:
- Chế biến thực phẩm: Sấy lạnh hạt, thịt, sữa chua,… để kéo dài thời gian bảo quản, phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.
- Chế biến nông sản: Sấy lạnh rau củ, trái cây,…
- Chế biến dược liệu: Sấy lạnh thảo mộc, nấm, tinh bột nghệ,…
Phân biệt sự khác nhau của sấy lạnh so với sấy nhiệt
| Tiêu chí | Sấy lạnh | Sấy khô |
| Nguyên lý hoạt động | Sử dụng không khí khô với độ ẩm dưới 30%. | Dùng nhiệt độ cao để sấy, nhiệt độ cao giúp thực phẩm khô nhanh. |
| Cấu tạo | Máy sấy có kích thước lớn và kết cấu phức tạp. | Cấu tạo nhỏ gọn và đơn giản. |
| Nhiệt độ khi sấy | Nhiệt độ thấp (35 – 60°C). | Nhiệt độ từ 40 – 100°C, có thể cao hơn tùy sản phẩm. |
| Đặc điểm của sản phẩm sau sấy | Giữ được dinh dưỡng tối ưu và màu sắc đẹp. | Chất dinh dưỡng và màu sắc ít được bảo toàn hơn. |
| Loại thực phẩm sấy | Thực phẩm, dược liệu, hoa quả thái lát,… | Thực phẩm thông thường như thịt, rau củ,… |
| Giá thành | Cao hơn khoảng 2 – 3 lần so với sấy khô. | Thấp hơn so với sấy lạnh. |
Quy trình sấy lạnh đúng tiêu chuẩn hiệu quả nhất
Thực phẩm được sấy khô bằng phương pháp sấy lạnh qua một quy trình tuần hoàn khép kín với hai giai đoạn:
Giai đoạn 1: Tạo dòng khí sấy khô và lạnh
Không khí được hút qua hệ thống dàn lạnh và làm lạnh đến nhiệt độ ngưng tụ để tách ẩm. Kết quả là thu được dòng không khí sấy khô và lạnh.
Giai đoạn 2: Sấy khô sản phẩm
Dòng không khí khô và lạnh từ giai đoạn 1 được đốt nóng bằng thanh điện trở để đạt nhiệt độ sấy từ 30 đến 50°C, với độ ẩm từ 10-30%. Sau đó, không khí được đưa vào buồng sấy và lưu thông tuần hoàn.
Thanh điện trở cung cấp nhiệt để buồng sấy đạt nhiệt độ cài đặt. Dòng không khí nóng này xuyên qua thực phẩm, tách nước và làm khô nhanh hơn. Không khí đã được làm khô hoàn toàn, cho phép hơi nước trong thực phẩm khuếch tán ra ngoài.
Giai đoạn sấy lạnh là gì? Giai đoạn 2 khi sấy lạnh giúp tách nước trong thực phẩm hoàn toàn
Hơi nước ngưng tụ tại hệ thống làm lạnh và thoát ra ngoài. Quá trình này tiếp tục tuần hoàn cho đến khi sản phẩm đạt độ khô mong muốn.
Kết luận
Hi vọng bài viết trên giúp bạn hiểu rõ công nghệ sấy lạnh là gì, cũng như sự khác biệt giữa sấy lạnh và sấy nhiệt trong ngành chế biến thực phẩm. Tân Long chúc bạn tìm ra phương pháp sấy lạnh phù hợp với nhu cầu của mình.
Chia sẻ nội dung này!
Bài Viết Mới
Bài Viết Cùng Chủ Đề
Trải nghiệm của khách hàng
Tân Long hiểu rằng đánh giá về dịch vụ từ quý khách hàng có tầm quan trọng rất lớn đối với công ty chúng tôi.
