Kiểm định hệ thống lạnh an toàn: Tiêu chuẩn và quy trình thực hiện

Hệ thống lạnh là công nghệ quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong nhà máy sản xuất, kho lạnh, và siêu thị. Để đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả, kiểm định hệ thống lạnh là cần thiết. Trong bài viết này, Tân Long sẽ cung cấp thông tin về hệ thống lạnh, lý do cần kiểm định, thời điểm kiểm định, chi phí cũng như tổ chức thẩm quyền về kiểm định.

Theo Thông tư số 36/2019/TT-BLĐTBXH ban hành ngày 30/12/2019 bởi Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, việc kiểm định hệ thống lạnh, hệ thống chiller và hệ thống điều hòa không khí là yêu cầu bắt buộc của Nhà nước để đánh giá tình trạng kỹ thuật và đảm bảo an toàn của các hệ thống này.

Tìm hiểu hệ thống lạnh là gì?

Hệ thống lạnh là thiết bị áp dụng công nghệ làm lạnh để hạ nhiệt độ của không khí hoặc các chất khác xuống mức thấp hơn nhiệt độ môi trường, phục vụ cho việc làm mát và đôi khi cả sưởi ấm. Thông thường, hệ thống này hoạt động dựa trên chu trình nhiệt động, chuyển dòng nhiệt từ nơi này sang nơi khác. Hiểu đơn giản, đây là hệ thống có khả năng làm mát và duy trì nhiệt độ ổn định trong một phạm vi nhất định.

Bên cạnh đó, hệ thống lạnh đóng vai trò điều chỉnh nhiệt độ theo yêu cầu trong sản xuất để bảo quản sản phẩm. Tùy thuộc vào đặc điểm nhiệt độ bảo quản của từng loại sản phẩm, cấu trúc hệ thống lạnh được thiết kế khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu của người sử dụng. Hiện nay, hệ thống lạnh được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như công nghiệp, y tế, chế biến thực phẩm và trong các hộ gia đình.

Tại sao cần kiểm định hệ thống lạnh?

Hệ thống lạnh thường được lắp đặt tại các nhà máy, xí nghiệp và doanh nghiệp, nơi liên quan trực tiếp đến sự an toàn của nhiều người lao động. Do đó, bất kỳ thiết bị nào ảnh hưởng đến an toàn tại nơi làm việc đều phải đảm bảo vận hành ổn định, tránh các sự cố không mong muốn.

Việc kiểm định hệ thống lạnh theo đúng quy trình mang lại nhiều lợi ích quan trọng, bao gồm:

• Đảm bảo an toàn cho con người và tài sản: Kiểm định giúp phát hiện và khắc phục kịp thời các nguy cơ tiềm ẩn, bảo vệ sức khỏe và tính mạng người lao động cũng như giảm thiểu rủi ro thiệt hại về vật chất.
• Tăng hiệu suất lao động: Khi hệ thống hoạt động ổn định, không gặp sự cố, năng suất lao động sẽ được cải thiện đáng kể.
• Giảm hao hụt môi chất lạnh và bảo vệ môi trường: Một hệ thống được bảo dưỡng tốt sẽ tối ưu hóa việc sử dụng môi chất lạnh, từ đó giảm thiểu tác động xấu đến môi trường.
• Cung cấp bằng chứng pháp lý cần thiết: Kiểm định là cơ sở pháp lý để cung cấp cho đơn vị bảo hiểm hoặc khách hàng trong trường hợp cần đánh giá rủi ro hoặc yêu cầu bồi thường.
• Tuân thủ quy định pháp luật: Đối với các thiết bị thuộc danh mục yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, việc kiểm định là bắt buộc để đáp ứng quy định của cơ quan chức năng.

Kiểm định hệ thống lạnh không chỉ là trách nhiệm mà còn là giải pháp tối ưu để đảm bảo an toàn và hiệu quả hoạt động cho doanh nghiệp.

Tiêu chuẩn kiểm định hệ thống lạnh và hệ thống điều hòa không khí

Các tiêu chuẩn và quy chuẩn áp dụng trong quá trình kiểm định hệ thống lạnh và hệ thống điều hòa không khí phải được cơ quan chức năng phê duyệt. Dưới đây là các tiêu chuẩn quan trọng thường được sử dụng:

• QCVN 01:2008/BLĐTBXH: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với nồi hơi và bình chịu áp lực.
• QCVN 21:2015/BLĐTBXH: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động áp dụng cho hệ thống lạnh.
• QTKĐ 08:2016/BLĐTBXH: Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn dành cho hệ thống lạnh.
• TCVN 8366:2010: Tiêu chuẩn về bình chịu áp lực, quy định yêu cầu kỹ thuật an toàn trong thiết kế, kết cấu và chế tạo.
• TCVN 6104:2015 (ISO 5149): Tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống lạnh và bơm nhiệt, bao gồm các yêu cầu về an toàn và bảo vệ môi trường.
• TCVN 6008:2010: Tiêu chuẩn về thiết bị áp lực, quy định kỹ thuật và phương pháp kiểm tra các mối hàn.
• TCVN 9358:2012: Tiêu chuẩn về lắp đặt hệ thống nối đất thiết bị cho các công trình công nghiệp, quy định các yêu cầu chung.
• TCVN 9385:2012: Tiêu chuẩn về chống sét cho công trình xây dựng, hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống.

Ngoài ra, hệ thống có thể được kiểm định theo tiêu chuẩn quốc tế, tuy nhiên, các tiêu chuẩn này không được thấp hơn mức quy định trong nước. Điều này đảm bảo an toàn và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu pháp lý tại Việt Nam.

Kiểm tra hệ thống lạnh là như thế nào?

Kiểm định hệ thống lạnh là quá trình đánh giá và xác nhận tình trạng kỹ thuật an toàn của hệ thống lạnh, theo quy chuẩn hoặc tiêu chuẩn kỹ thuật quy định. Quy trình này được thực hiện theo Thông tư số 36/2019/TT-BLĐTBXH ngày 30 tháng 12 năm 2019 của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.

Một số tiêu chuẩn áp dụng trong kiểm định hệ thống lạnh gồm:

• TCVN 6104:1996 Hệ thống máy lạnh để làm lạnh và sưởi – Yêu cầu an toàn
• TCVN 8366:2010: Bình chịu áp lực – Yêu cầu chuẩn về thiết kế và chế tạo
• TCVN 6008:1995: Thiết bị áp lực – Mối hàn – Yêu cầu kỹ thuật và cách thức kiểm tra
• TCVN 7472:2005: Thiết bị áp lực – Mối hàn liên kết

Điều kiện cần thiết để kiểm định hệ thống lạnh

Trước khi tiến hành kiểm định hệ thống lạnh, cần đảm bảo các điều kiện sau:

• Hệ thống lạnh ở trạng thái sẵn sàng: Toàn bộ hệ thống phải được chuẩn bị và sẵn sàng vận hành để thực hiện kiểm định.
• Hồ sơ và tài liệu đầy đủ: Các tài liệu liên quan đến thiết kế, lắp đặt, vận hành và bảo dưỡng hệ thống phải được cung cấp đầy đủ.
• Môi trường và thời tiết thuận lợi: Các yếu tố môi trường và thời tiết không được gây ảnh hưởng đến độ chính xác và tính khách quan của kết quả kiểm định.
• Đảm bảo điều kiện an toàn vệ sinh lao động: Trong quá trình kiểm định, các quy định về an toàn vệ sinh lao động phải được tuân thủ nghiêm ngặt để bảo vệ người thực hiện kiểm định và những người xung quanh.

Việc tuân thủ đầy đủ các điều kiện trên là yếu tố quan trọng để đảm bảo quá trình kiểm định diễn ra hiệu quả và chính xác.

Quy trình kiểm định hệ thống lạnh theo Thông tư số 36/2019/TT-BLĐTBXH

Theo quy định của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, quy trình kiểm định hệ thống lạnh bao gồm 6 bước cơ bản, trong đó hai bước quan trọng nhất là:

Bước 1: Kiểm tra hồ sơ kỹ thuật

Trước tiên, chuyên viên kiểm định sẽ xem xét toàn bộ hồ sơ kỹ thuật của hệ thống, bao gồm:

• Các thông số kỹ thuật, tài liệu thiết kế, và bản vẽ kỹ thuật.
• Đảm bảo tính đầy đủ và chính xác của tài liệu để hiểu rõ cấu trúc và nguyên lý hoạt động của hệ thống.

Bước 2: Kiểm tra kỹ thuật tổng quan bên trong và bên ngoài

Chuyên viên kiểm định sẽ tiến hành kiểm tra chi tiết toàn bộ hệ thống, bao gồm:

• Kiểm tra trực quan:
  • Phát hiện các khuyết tật như ăn mòn, biến dạng trên bề mặt kim loại.
  • Đánh giá tình trạng lớp bọc bảo ôn, cách nhiệt.
  • Kiểm tra cầu thang, sàn thao tác và các điều kiện môi trường vận hành.
• Kiểm tra không phá hủy (NDT): Sử dụng các phương pháp hiện đại như siêu âm, chụp phim, thẩm thấu, hoặc bột từ để phát hiện khuyết tật ẩn bên trong kim loại, đường ống và mối hàn.

Hai bước này giúp đảm bảo hệ thống lạnh được đánh giá một cách toàn diện, phát hiện kịp thời các nguy cơ tiềm ẩn và xác định mức độ an toàn của hệ thống trước khi đưa vào vận hành.

Bước 3: Thử nghiệm

Sau khi hoàn tất kiểm tra tổng quan, chuyên viên sẽ tiến hành thử nghiệm để đánh giá khả năng vận hành của hệ thống. Quá trình này bao gồm:

• Kiểm tra áp suất và nhiệt độ.
• Đánh giá các thông số kỹ thuật khác nhằm đảm bảo hệ thống hoạt động đúng với thiết kế.

Bước 4: Kiểm định các cơ cấu an toàn và thiết bị đo lường

Các cơ cấu an toàn, bảo vệ và thiết bị đo lường sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng nhằm đảm bảo:

• Chức năng bảo vệ của hệ thống hoạt động hiệu quả.
• Thiết bị đo lường chính xác, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật.

Bước 5: Kiểm tra vận hành

Chuyên viên sẽ kiểm tra hệ thống trong điều kiện vận hành thực tế để:

• Đánh giá sự ổn định khi hoạt động.
• Đảm bảo hệ thống đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật và an toàn trong môi trường làm việc.

Bước 6: Xử lý kết quả kiểm định

Cuối cùng, kết quả kiểm định sẽ được tổng hợp và đánh giá:

• Nếu hệ thống đạt yêu cầu, chuyên viên sẽ xác nhận và cấp chứng nhận kiểm định.
• Trong trường hợp phát hiện sự cố, sẽ có đề xuất cụ thể về biện pháp khắc phục hoặc nâng cấp để cải thiện hiệu suất và đảm bảo an toàn cho hệ thống.

Quy trình này đảm bảo hệ thống lạnh vận hành ổn định, an toàn và hiệu quả.

Giấy kiểm định hệ thống lạnh có thời hạn sử dụng trong bao lâu ?

Giấy kiểm định hệ thống lạnh có thời hạn 03 năm. Đối với hệ thống sử dụng môi chất lạnh dễ cháy nổ, độc hại, ăn mòn kim loại hoặc đã sử dụng trên 12 năm, thời hạn kiểm định định kỳ là 02 năm.

Đối với hệ thống sử dụng môi chất lạnh dễ cháy nổ, độc hại, ăn mòn kim loại đã sử dụng trên 12 năm hoặc hệ thống đã sử dụng trên 24 năm, thời hạn kiểm định là 01 năm.

Nếu nhà chế tạo hoặc cơ sở yêu cầu thời hạn kiểm định ngắn hơn, phải tuân theo quy định đó. Khi rút ngắn thời hạn, kiểm định viên phải ghi rõ lý do trong biên bản kiểm định.

Thời gian kiểm định hệ thống lạnh

Việc kiểm định hệ thống lạnh phải tuân thủ đúng các quy định của cơ quan chức năng và bộ ngành liên quan. Các mốc thời gian kiểm định được chia thành:

• Kiểm định lần đầu: Tiến hành ngay sau khi lắp đặt và trước khi đưa hệ thống vào vận hành.
• Kiểm định định kỳ: Trong quá trình sử dụng, hệ thống lạnh cần được kiểm định định kỳ để đảm bảo an toàn và hiệu quả:
  • Chu kỳ kiểm định thông thường: 3 năm/lần.
  • Đối với hệ thống có môi chất độc hại hoặc dễ cháy nổ: 2 năm/lần.
• Kiểm định bất thường: Được thực hiện trong các trường hợp đặc biệt, bao gồm:
  • Theo yêu cầu của cơ quan chức năng hoặc đơn vị sử dụng.
  • Sau khi thay đổi vị trí lắp đặt, hoặc thực hiện sửa chữa, thay thế các bộ phận quan trọng.
  • Khi hệ thống đã ngưng sử dụng trên 12 tháng và cần kiểm tra trước khi tái hoạt động.

Việc kiểm định đúng thời gian không chỉ đảm bảo tuân thủ pháp luật mà còn giúp hệ thống vận hành an toàn, ổn định và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Thời hạn tái kiểm định hệ thống lạnh

Thời hạn tái kiểm định hệ thống lạnh được xác định dựa trên nhiều yếu tố như: thời gian vận hành, chế độ làm việc, tình trạng kỹ thuật, loại môi chất lạnh sử dụng, cũng như quy định của nhà sản xuất hoặc cơ sở vận hành.

Theo quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn hệ thống lạnh do Cục An toàn lao động ban hành, thời hạn tái kiểm định cụ thể như sau:

• Chu kỳ kiểm định định kỳ thông thường: 3 năm/lần.
• Đối với hệ thống lạnh sử dụng môi chất có tính cháy nổ, độc hại hoặc ăn mòn kim loại:
  • 2 năm/lần nếu hệ thống đã vận hành trên 12 năm.
  • 1 năm/lần nếu hệ thống đã hoạt động trên 24 năm, hoặc khi môi chất gây cháy nổ, độc hại, ăn mòn kim loại.

Việc tuân thủ đúng thời hạn tái kiểm định không chỉ đảm bảo an toàn trong vận hành mà còn giúp nâng cao hiệu quả hoạt động và kéo dài tuổi thọ của hệ thống.

Kết luận 

Kiểm định hệ thống lạnh là quy trình quan trọng để đảm bảo hiệu suất và an toàn. Quá trình này bao gồm đánh giá hiện trạng, kiểm tra thiết bị, dòng chảy và áp suất, chất lạnh, độ ồn và rung, thử nghiệm hiệu suất, kiểm tra bảo vệ hệ thống, và lập báo cáo kết quả.

Mọi thông tin hoặc yêu cầu về dịch vụ kiểm định, vui lòng liên hệ hotline miễn phí 0933357058 hoặc để lại thông tin liên lạc để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất!

Đọc thêm:

• Thiết kế kho lạnh bảo quản thực phẩm công nghiệp đạt chuẩn
• Quy trình lắp đặt kho lạnh đúng tiêu chuẩn từ A-Z
• Bảng giá lắp đặt kho lạnh bảo quản hoa tươi đạt tiêu chuẩn