Rơ le tốc độ là gì? Cấu tạo, phân loại và nguyên lý hoạt động

Đăng bởi Nhat HoangDanh mục: Thông tin kho lạnh

Rơ le tốc độ (hay còn gọi là relay tốc độ) là một thiết bị điện tử được sử dụng để giám sát và bảo vệ động cơ hoặc các thiết bị quay khác dựa trên tốc độ quay của chúng. Nó hoạt động bằng cách phát hiện tốc độ quay và so sánh với giá trị đặt trước.

Nếu tốc độ vượt quá hoặc thấp hơn ngưỡng cho phép, rơ le sẽ kích hoạt để thực hiện các hành động bảo vệ như ngắt nguồn, cảnh báo hoặc điều chỉnh tốc độ. Rơ le tốc độ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và hiệu suất hoạt động của các hệ thống máy móc, đặc biệt là trong các ứng dụng công nghiệp. Cùng Tân Long tìm hiểu ngay nhé!

Relay khống chế tốc độ

Relay khống chế tốc độ là loại rơ le được sử dụng để điều khiển và duy trì tốc độ quay của động cơ hoặc thiết bị trong phạm vi mong muốn. Nó thường được dùng trong các hệ thống điều khiển tự động, giúp đảm bảo hoạt động ổn định và tránh các sự cố do quá tốc độ hoặc thiếu tốc độ.

Cấu tạo

Relay khống chế tốc độ thường bao gồm các bộ phận chính sau:

Cảm biến tốc độ: Có nhiệm vụ đo lường tốc độ quay của động cơ hoặc thiết bị. Các loại cảm biến phổ biến gồm có: cảm biến tiệm cận, encoder, cảm biến từ,…
Bộ xử lý: Bộ phận này nhận tín hiệu từ cảm biến, xử lý và so sánh với giá trị tốc độ đặt trước.
Bộ so sánh: Thực hiện so sánh giá trị tốc độ thực tế đo được và giá trị tốc độ cài đặt.
Tiếp điểm đầu ra: Khi tốc độ vượt quá ngưỡng cho phép, bộ so sánh sẽ kích hoạt tiếp điểm đầu ra để thực hiện các hành động điều khiển như bật, tắt máy, điều khiển tốc độ, thắng, v.v…
Bộ phận hiển thị (tùy chọn): Hiển thị giá trị tốc độ hiện tại và các thông số khác.
Vỏ bảo vệ: Bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi tác động của môi trường bên ngoài.

Nguyên lý hoạt động

Nguyên lý hoạt động của relay khống chế tốc độ dựa trên việc so sánh giá trị tốc độ quay thực tế với giá trị đặt trước.

Đo lường tốc độ: Cảm biến tốc độ liên tục theo dõi và đo lường tốc độ quay của động cơ hoặc thiết bị. Tín hiệu đo được sẽ được chuyển đổi thành dạng phù hợp (ví dụ: xung điện, điện áp) và truyền đến bộ xử lý.
So sánh và xử lý: Bộ xử lý xử lý tín hiệu từ cảm biến các, tính toán ra tốc độ và so sánh nó với giá trị tốc độ đặt trước.
Kích hoạt đầu ra: Nếu tốc độ thực tế nằm ngoài phạm vi cho phép, bộ so sánh sẽ kích hoạt tiếp điểm đầu ra, điều khiển các thiết bị hoặc mạch điện bên ngoài để đưa tốc độ về mức mong muốn.
Ví dụ: Nếu rơ le được cài đặt để duy trì tốc độ 1000 vòng/phút, khi tốc độ động cơ tăng lên 1100 vòng/phút, rơ le sẽ kích hoạt để giảm tốc độ (có thể bằng cách giảm điện áp đầu vào động cơ). Ngược lại, nếu tốc độ giảm xuống 900 vòng/phút, rơ le sẽ kích hoạt để tăng tốc độ.

Relay khống chế tốc độ

Các tính năng chính rơ le tốc độ

Rơ le tốc độ được trang bị nhiều tính năng hữu ích để đảm bảo hiệu quả bảo vệ và điều khiển. Một số tính năng chính bao gồm:

Giám sát tốc độ: Đây là tính năng cơ bản nhất, cho phép theo dõi liên tục tốc độ quay của động cơ hoặc thiết bị.
Phát hiện quá tốc độ: Rơ le sẽ kích hoạt cảnh báo hoặc ngắt nguồn khi tốc độ vượt quá ngưỡng trên được cài đặt.
Phát hiện thiếu tốc độ: Tương tự như quá tốc độ, rơ le sẽ kích hoạt khi tốc độ thấp hơn ngưỡng dưới được cài đặt.
Cài đặt ngưỡng tốc độ: Người dùng có thể tùy chỉnh các ngưỡng tốc độ trên và dưới phù hợp với yêu cầu của từng ứng dụng.
Độ trễ (delay): Một số rơ le cho phép cài đặt độ trễ để tránh kích hoạt nhầm do các biến động tốc độ ngắn hạn.
Khả năng reset: Sau khi kích hoạt, rơ le có thể được reset bằng tay hoặc tự động reset khi tốc độ trở về mức bình thường.
Hiển thị: Một số loại rơ le có màn hình hiển thị giá trị tốc độ hiện tại và các thông số cài đặt.
Kết nối với các hệ thống khác: Rơ le có thể được tích hợp với các hệ thống điều khiển và giám sát khác.

Các tính năng chính rơ le tốc độ

Hướng dẫn sử dụng rơ le tốc độ

Việc sử dụng rơ le tốc độ cần được thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là hướng dẫn sử dụng cơ bản:

Lắp đặt: Lắp đặt rơ le theo đúng sơ đồ đấu nối của nhà sản xuất. Cần chú ý đến việc kết nối các cảm biến tốc độ, nguồn cấp, và các thiết bị đầu ra.
Cài đặt ngưỡng tốc độ: Chọn giá trị tốc độ ngưỡng trên và dưới phù hợp với yêu cầu của ứng dụng. Việc cài đặt thường được thực hiện thông qua các nút bấm, chiết áp, núm xoay, v.v..
Cài đặt độ trễ (nếu có): Thời gian trễ cho phép bỏ qua các biến động tốc độ ngắn hạn, tránh kích hoạt sai.
Kiểm tra hoạt động: Sau khi lắp đặt và cài đặt, cần kiểm tra hoạt động của rơ le bằng cách thay đổi tốc độ của động cơ và quan sát phản ứng của rơ le.
Bảo trì: Thực hiện bảo trì định kỳ theo hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo rơ le hoạt động ổn định và chính xác.

Hướng dẫn sử dụng rơ le tốc độ

Relay kiểm tra tốc độ

Relay kiểm tra tốc độ là loại rơ le được thiết kế chuyên biệt để kiểm tra và phát hiện sự thay đổi bất thường về tốc độ quay của động cơ hoặc máy móc. Nó đóng vai trò như một thiết bị bảo vệ, giúp ngăn ngừa các sự cố do quá tốc độ, thiếu tốc độ hoặc mất tốc độ gây ra.

Relay kiểm tra tốc độ kiểu cảm ứng

Relay kiểm tra tốc độ kiểu cảm ứng hoạt động dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ. Loại relay này thường được sử dụng cho các động cơ có tốc độ cao.

Cấu tạo: Bao gồm một nam châm vĩnh cửu gắn trên trục quay của động cơ và một cuộn dây (hoặc cảm biến từ) được đặt gần nam châm.
Nguyên lý hoạt động: Khi động cơ quay, nam châm vĩnh cửu sẽ quay theo, tạo ra từ trường biến thiên. Từ trường này sẽ cảm ứng lên cuộn dây (hoặc cảm biến từ), tạo ra một tín hiệu điện. Tần số của tín hiệu điện này tỷ lệ thuận với tốc độ quay của động cơ. Bộ xử lý trong rơ le sẽ phân tích tín hiệu này để xác định tốc độ. Khi tốc độ vượt quá hoặc thấp hơn ngưỡng cài đặt, rơ le sẽ kích hoạt.
Ưu điểm: Độ nhạy cao, phản ứng nhanh, không tiếp xúc trực tiếp nên ít bị mài mòn.
Nhược điểm: Có thể bị ảnh hưởng bởi nhiễu điện từ từ môi trường xung quanh.

Relay kiểm tra tốc độ kiểu cảm ứng

Relay kiểm tra tốc độ kiểu ly tâm

Relay kiểm tra tốc độ kiểu ly tâm hoạt động dựa trên nguyên lý lực ly tâm. Loại relay này thường được sử dụng cho các động cơ có tốc độ thấp hơn.

Cấu tạo: Bao gồm một cơ cấu ly tâm gắn trên trục quay của động cơ và một hệ thống tiếp điểm. Cơ cấu ly tâm thường gồm các trọng lượng được gắn với các lò xo.
Nguyên lý hoạt động: Khi động cơ quay, lực ly tâm tác động lên các trọng lượng, làm chúng văng ra ngoài. Mức độ văng ra của các trọng lượng phụ thuộc vào tốc độ quay. Khi tốc độ đạt đến một ngưỡng nhất định, các trọng lượng sẽ tác động lên hệ thống tiếp điểm, làm thay đổi trạng thái của tiếp điểm (đóng hoặc mở).
Ưu điểm: Cấu tạo đơn giản, độ tin cậy cao, ít bị ảnh hưởng bởi nhiễu điện từ.
Nhược điểm: Phản ứng chậm hơn so với kiểu cảm ứng, có tiếp xúc trực tiếp nên dễ bị mài mòn.

Relay kiểm tra tốc độ kiểu ly tâm

Kết luận

Rơ le tốc độ là một thiết bị quan trọng trong việc giám sát, điều khiển, và bảo vệ động cơ, máy móc dựa trên tốc độ quay. Nó giúp ngăn ngừa các sự cố do quá tốc độ, thiếu tốc độ, đảm bảo an toàn và nâng cao hiệu suất hoạt động.

Việc hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động, phân loại, và cách sử dụng rơ le tốc độ là rất cần thiết để lựa chọn và sử dụng thiết bị này một cách chính xác và hiệu quả. Hiện nay có rất nhiều loại rơ le tốc độ trên thị trường với các tính năng và mức giá khác nhau, người dùng cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố kỹ thuật và nhu cầu sử dụng để lựa chọn được sản phẩm phù hợp nhất.

Xem thêm: