Cấp đông là gì? Ưu điểm, Phân loại của các máy cấp đông

Nếu bạn thấy mệt mỏi vì phải vứt bỏ thực phẩm bị hư, thì việc trữ đông là một phương pháp đơn giản và hiệu quả để bảo quản độ tươi ngon và chất lượng của thực phẩm, giúp kéo dài thời gian sử dụng. Trong bài viết này, Tân Long sẽ cùng bạn tìm hiểu về việc cấp đông là gì và cách làm thế nào để cấp đông an toàn cho sức khỏe.

Giải nghĩa cấp đông là gì?

Cấp đông là gì? Cấp đông là phương pháp làm cho các loại thực phẩm như hải sản, thịt và rau củ quả đông lạnh trong thời gian ngắn, thường là trong vài phút đến vài giờ, tùy thuộc vào loại thực phẩm và công nghệ sử dụng. Quá trình này giúp bảo quản độ tươi ngon và chất lượng của thực phẩm một cách tối ưu. Cấp đông đặc biệt hữu ích đối với các loại thực phẩm dễ bị ôi thiu khi để ở nhiệt độ phòng và cần sử dụng trong thời gian ngắn.

Khi thực phẩm được cấp đông, các tinh thể băng nhỏ được hình thành trong các tế bào của thực phẩm, điều này giúp giữ nguyên cấu trúc và giá trị dinh dưỡng của thực phẩm. Sau khi quá trình cấp đông hoàn tất, thực phẩm được chuyển vào kho lạnh để tiếp tục bảo quản ở nhiệt độ rất thấp, thường là dưới -18°C, đảm bảo thực phẩm luôn an toàn và sẵn sàng để sử dụng khi cần.

Ưu điểm của cách thức cấp đông công nghiệp

Phương pháp cấp đông công nghiệp có nhiều ưu điểm nổi bật, giúp nâng cao hiệu quả bảo quản thực phẩm và đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng và nhà sản xuất. Dưới đây là các ưu điểm chính:

• Giữ nguyên chất lượng thực phẩm: Giúp bảo quản hương vị, màu sắc và giá trị dinh dưỡng.
• Kéo dài thời hạn sử dụng: Giảm lãng phí thực phẩm và đảm bảo nguồn cung ổn định.
• Tiết kiệm chi phí: Không cần dùng hóa chất bảo quản, tăng lợi nhuận.
• An toàn vệ sinh thực phẩm: Tuân thủ tiêu chuẩn an toàn, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.
• Đa dạng sản phẩm: Bảo quản nhiều loại thực phẩm khác nhau.
• Tiện lợi và nhanh chóng: Bảo quản lượng lớn thực phẩm trong thời gian ngắn.

Nhờ những ưu điểm này, phương pháp cấp đông công nghiệp trở thành lựa chọn hàng đầu trong việc bảo quản thực phẩm, đảm bảo chất lượng và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao.

Phân loại, cấu tạo và đặc điểm nổi bật của hệ thống cấp đông hiện nay

Tìm hiểu về thêm phân loại, cấu tạo và điểm nổi bật của một số hệ thống cấp đông hiện nay:

Kho và tủ cấp đông

Thường có 2 hình thức cấp đông chính: cấp đông gió và tủ cấp đông tiếp xúc:

Cấp đông gió (hay Air Blast Freezer)

Kho cấp đông gió: Dùng để cấp đông hải sản và nguyên liệu chế biến thực phẩm bằng cách sử dụng gió lạnh cưỡng bức từ dàn lạnh, quạt gió phân phối không khí lạnh khắp kho.

Tủ cấp đông gió: Phù hợp cho xí nghiệp nhỏ và trung bình, cấp đông các sản phẩm đông rời bằng gió lạnh cưỡng bức. Tủ gồm dàn lạnh, quạt gió và khay chứa, làm lạnh sản phẩm đến -35°C.

Tủ cấp đông tiếp xúc (hay Contact Freezer)

Tủ cấp đông tiếp xúc: Khác với tủ cấp đông gió dành cho sản phẩm nhỏ, tủ cấp đông tiếp xúc thường dùng cho các mặt hàng dạng block, mỗi block nặng khoảng 2kg.

Cấu tạo:

• Vỏ tủ: Làm từ inox 304 không gỉ, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
• Cách nhiệt: Polyurethane foam độ dày 150mm, tỉ trọng 43kg/m³.
• Tấm lắc: Điều chỉnh được khoảng cách từ 50 – 105 mm. Kích thước chuẩn là 2200L x 1250W x 22D mm. Tủ lớn có tấm lắc 2400L x 1250W x 22D mm.

Điểm nổi bật:

• Hệ thống xi-lanh thủy lực nâng hạ tấm trao đổi nhiệt, giúp dễ dàng vào ra hàng và tiếp xúc đồng đều.
• Tấm trao đổi nhiệt bằng nhôm chuyên dụng.
• Sử dụng gas R404 an toàn.

Dây chuyền cấp đông

Các hệ thống dây chuyền cấp đông công nghiệp được sử dụng để cấp đông số lượng lớn. Một số hệ thống cấp đông được sử dụng nhiều nhất hiện nay là:

1. Hệ thống cấp đông IQF

Hệ thống cấp đông IQF: Là hệ thống cấp đông nhanh cho các sản phẩm rời, dùng băng chuyền cấp đông liên tục, công suất từ 250kg/h đến 500kg/h hoặc theo yêu cầu khách hàng.

Cấu tạo của hệ thống IQF cấp đông là gì?

• Máy nén: Sử dụng từ các nhà sản xuất hàng đầu, môi chất lạnh R404 hoặc R502.
• Băng tải: Thép không gỉ dạng tấm phẳng, giữ nguyên bề ngoài thực phẩm.
• Tiết kiệm nước: Hệ thống vệ sinh và rửa belt tái tuần hoàn nước.
• Vỏ thiết bị: Tấm cách nhiệt PU chất lượng cao, đảm bảo vệ sinh.

Điểm nổi bật:

• Cấp đông nhanh và hiệu quả hơn phương pháp truyền thống.
• Băng tải thép không gỉ giữ nguyên bề ngoài thực phẩm.
• Đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh HACCP/FDA.
• Tiết kiệm nước với hệ thống vệ sinh tái tuần hoàn.

2. Băng chuyền dạng phẳng

Hệ thống cấp đông IQF dạng băng chuyền thẳng

Đặc điểm:

• Thiết kế đơn giản: Sản phẩm ra và vào ở hai đầu, dễ lắp đặt, sửa chữa và bảo trì nhưng tốn nhiều diện tích.
• Cấp đông nhanh: Băng chuyền sử dụng cấp đông liên tục cho ngành chế biến thủy sản và thực phẩm, với công suất 250kg/h, 350kg/h, 500kg/h hoặc theo yêu cầu khách hàng.
• Máy nén chất lượng cao: Sử dụng từ các nhà sản xuất hàng đầu, môi chất lạnh R404 hoặc R502.

Điểm nổi bật:

• Tiêu chuẩn vệ sinh HACCP/FDA: Thiết kế đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Đảm bảo công suất thực tế: Đúng công suất thiết kế.
• Đa dạng sản phẩm: Thích hợp cho nhiều loại sản phẩm với kích cỡ khác nhau.
• Tỷ lệ hao hụt thấp: Tốc độ gió và hệ thống trao đổi nhiệt tối ưu.

3. Băng chuyền dạng xoắn

Cấu tạo:

• Băng tải xoắn ốc: Bố trí hình xoắn ốc, nhỏ gọn, tiết kiệm diện tích nhưng khó trong quá trình bảo dưỡng và sửa chữa.
• Buồng cấp đông: Nhỏ gọn, tổn thất nhiệt ít, nhưng chế tạo, vận hành và sửa chữa phức tạp.
• Công suất: 500kg/h, 750kg/h, 1000kg/h, 1500kg/h, 2000kg/h, với chi phí đầu tư cao.

Ưu điểm:

• Nhỏ gọn: Tiết kiệm diện tích nhà xưởng, dễ lắp đặt.
• An toàn vệ sinh: Đảm bảo theo tiêu chuẩn HACCP/ FDA.
• Đúng công suất: Phù hợp với thiết kế.
• Đa dạng sản phẩm: Thích hợp cho nhiều loại sản phẩm.

4. Băng chuyền dạng lưới

Băng chuyền lưới dành cho sản phẩm rau, củ, quả:

Đặc điểm:

• Đáp ứng tiêu chuẩn sản xuất chặt chẽ: Là loại băng tải có bề mặt lưới bằng inox 304, phù hợp với các doanh nghiệp kinh doanh chế biến thực phẩm bánh kẹo, sấy thực phẩm, thủy sản đông lạnh.
• Hiệu suất truyền nhiệt tốt: Phù hợp với các ứng dụng trong ngành thực phẩm đông lạnh.
• Cấu tạo chắc chắn: Gồm hệ thống lưới inox, khung và lưới băng tải, xích đỡ lưới inox chống mài mòn, vòng bi và động cơ được che chắn cẩn thận.

Ưu điểm:

• Chịu được môi trường nhiệt độ cao: Lên đến 200°C.
• Chống mài mòn: Xích đỡ chống mài mòn, tăng tuổi thọ cho băng tải.
• Chịu dầu mỡ và chống dính: Thích hợp cho quá trình chế biến thực phẩm.
• Tiết kiệm điện năng: Trọng lượng nhẹ giúp tiết kiệm năng lượng

5. IQF siêu tốc

Đặc điểm nổi bật của hệ thống siêu tốc IQF cấp đông là gì?

• Thiết kế tương tự IQF thông thường: Nhưng có khả năng cấp đông siêu tốc và hiệu quả hơn, có thể điều chỉnh tốc độ phù hợp với nhu cầu sử dụng.
• Băng tải dạng tấm phẳng bằng vật liệu không rỉ: Di chuyển sản phẩm và làm lạnh nhanh chóng bằng trao đổi nhiệt đối lưu và tiếp xúc.
• Phù hợp cho nhiều loại sản phẩm: Cá fillet, tôm, hamburger, v.v.

Ưu điểm:

• Cấp đông nhanh và hiệu quả: So với IQF belt tấm phẳng truyền thống.
• Dễ tách sản phẩm sau cấp đông: Sản phẩm không bị dính.
• An toàn vệ sinh thực phẩm: Tiêu chuẩn HACCP/FDA được đảm bảo.
• Tiết kiệm nước: Hệ thống vệ sinh và rửa belt có tái tuần hoàn nước.

6. Hệ thống cấp đông Nito N2

Đặc điểm:

• Sử dụng cho các sản phẩm đặc biệt hoặc có giá trị kinh tế cao.
• Áp dụng khí hóa lỏng phun lên sản phẩm trên băng chuyền.
• Yêu cầu làm lạnh sơ bộ trước khi cấp đông: Đảm bảo nhiệt độ ổn định và tránh biến đổi đột ngột.

Phương pháp:

• Phun khí hóa lỏng lên sản phẩm trên băng chuyền: Theo chiều ngược chiều chuyển động của băng tải.
• Làm lạnh sơ bộ trước khi cấp đông: Đợi sản phẩm đạt nhiệt độ ổn định trước khi đưa vào cấp đông. Điều này giúp hạn chế biến đổi đột ngột của nhiệt độ sản phẩm và duy trì cân bằng nhiệt độ.

Những thực phẩm nào có thể cấp đông?

Như vậy bạn đã hiểu rõ cấp đông là gìì thông qua những thông tin trên. Bên cạnh câu hỏi cấp đông là gìì thì nhiều người còn thắc mắc thực phẩm nào phù hợp với những cách thức cấp đông trên. Dưới đây là những thực phẩm có thể cấp đông:

Thịt sống và rau củ

Thịt, cá, hải sản: Đặt trong ngăn đông của tủ lạnh để bảo quản lâu dài.

Rau củ: Có thể đông lạnh để giữ hương vị và chất dinh dưỡng, nhưng cần tránh bảo quản các loại rau có hàm lượng nước cao như cần tây, rau diếp.

Thực phẩm chế biến sẵn

Món đã chế biến sẵn: Thịt, cá, chả giò, tôm thịt viên, bánh, xúc xích,… có thể được đóng gói và đông lạnh để tiết kiệm thời gian nấu nướng. Khi cần sử dụng, chỉ cần đem ra và sử dụng ngay.

Lợi ích của cấp đông là gì đối với thực phẩm?

Việc cấp đông thực phẩm mang lại nhiều lợi ích quan trọng như sau:

• Không sử dụng chất bảo quản: Do quá trình làm đông thực phẩm diễn ra nhanh chóng, không cần phải thêm chất bảo quản nào khác.
• Bảo quản độ tươi ngon và giảm thiểu ôi thiu: Giữ cho thực phẩm giữ được độ tươi ngon và giảm thiểu tình trạng ôi thiu, đặc biệt là với những loại thực phẩm có thời gian sử dụng ngắn.
• Kéo dài thời gian sử dụng: Đồng thời, cấp đông cũng giúp kéo dài thời gian sử dụng thực phẩm trước khi sử dụng.
• Tránh lãng phí thức ăn và hỗ trợ quản lý năng suất: Phòng tránh việc lãng phí thức ăn do thực phẩm dư thừa và hỗ trợ quản lý thu mua và năng suất nông sản.

Kết luận

Hy vọng bài viết cấp đông là gì để giúp bạn hiểu hơn về các phương pháp cấp đông thực phẩm công nghiệp ngày nay. Nhìn chung đây là một phương pháp giúp bảo quản thực phẩm và giữ cho chúng tươi ngon trong thời gian dài. Việc này không chỉ giúp tránh lãng phí thực phẩm mà còn thuận tiện cho việc quản lý thực phẩm hàng ngày.

Đọc thêm:

• Sơ đồ hệ thống lạnh 1 cấp: Cấu tạo và nguyên lý hoạt động
• Sơ đồ hệ thống lạnh 2 cấp nén: Cấu tạo & nguyên lý hoạt động
• Cấp đông sầu riêng là gì? Quy trình cấp đông đúng chuẩn 2024