Sò nóng lạnh là gì? Cấu tạo, nguyên lý ứng dụng của chip Peltier

Đăng bởi Nhat HoangDanh mục: Thông tin kho lạnh

Sò nóng lạnh là một trong những bộ phận quan trọng trong các thiết bị điện gia dụng, đặc biệt là những thiết bị làm mát hoặc sưởi ấm. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về chức năng cũng như nguyên lý hoạt động của nó. Vậy sò nóng lạnh là gì? Nó có vai trò gì trong việc điều hòa nhiệt độ? Hãy cùng Tân Long tìm hiểu chi tiết hơn để có cái nhìn toàn diện về thiết bị nhỏ bé nhưng vô cùng cần thiết này.

Sò nóng lạnh là gì? Cấu tạo, nguyên lý ứng dụng của chip Peltier

Tìm hiểu sò nóng lạnh là gì?

Sò nóng lạnh là gì? Sò nóng lạnh, hay chip Peltier, là một thiết bị bán dẫn có khả năng làm lạnh một mặt và làm nóng mặt đối diện. Chip này hút nhiệt từ mặt có ký hiệu và thải nhiệt ra mặt kia. Nhiệt lượng thải ra bằng nhiệt lượng hút vào cộng với nhiệt năng từ nguồn điện.

Trong ứng dụng làm lạnh, nếu tản nhiệt tốt cho mặt nóng, mặt lạnh có thể xuống dưới 0°C. Nếu không tản nhiệt đủ khi áp điện lớn, chip có thể bị hỏng do quá nhiệt.

Thông số kỹ thuật tiêu chuẩn sò nóng lạnh

Kích thước: 4 cm x 4 cm
Dòng điện: 5 A – 10 A (đã thử nghiệm với 10 A và làm lạnh rất nhanh)
Điện áp: 3 V – 15,4 V (dòng điện một chiều DC)
Công suất năng lượng làm lạnh: 50 W, 90 W, 120 W
Chênh lệch nhiệt độ giữa hai mặt: ~67°C (tản nhiệt tốt cho mặt nóng giúp mặt lạnh đạt nhiệt độ thấp hơn)
Nhiệt độ làm lạnh tối đa: –6°C (với điều kiện tản nhiệt tốt)

Cấu tạo và nguyên lý vận hành của sò nóng lạnh là gì

Sò nóng lạnh có hai mặt, nóng và lạnh, cùng hai dây nguồn. Mặt nóng có tấm tản nhiệt để hoạt động ổn định.

Nguyên lý hoạt động: Khi cấp nguồn, sò chuyển nhiệt từ mặt nóng sang mặt lạnh, cho phép thiết bị làm nóng hoặc làm lạnh tùy theo nhu cầu sử dụng.

Phân loại

Sò nóng lạnh là gì đã được giải đáp ở trên bài viết, tiếp sau là phân loại thiết bị này. Có nhiều loại sò nóng lạnh với các công suất khác nhau, bao gồm:

TEC1-12705: 50 W
TEC1-12706: 60 W
TEC1-12708: 80 W
TEC1-12710: 100 W
TEC1-12715: 150 W

Sò nóng lạnh là gì? Có nhiều loại sò nóng lạnh với các mức công suất khác nhau

Ứng dụng của sò nóng lạnh trong bình nóng lạnh và máy lạnh

Bình nóng lạnh

Trong bình nóng lạnh, hai mặt của sò Peltier được áp vào hai bình: một bình ở mặt lạnh để tạo nước lạnh và bình còn lại ở mặt nóng để giải nhiệt và tạo nước nóng, không cần tản nhiệt thêm.

Máy lạnh

Sò nóng lạnh có thể dùng trong các dự án máy lạnh mini cho bể cá, chuồng thú, v.v.

Ứng dụng khác

Sò Peltier cũng được dùng trong các thiết bị làm lạnh như tủ lạnh, minibar, cây nước nóng-lạnh, máy ướp bia, bộ làm mát bể cá, tản nhiệt CPU, v.v. Khi áp mặt nóng vào vật tỏa nhiệt (như lốc xe máy, mái nhà buổi trưa) và mặt lạnh vào vật có nhiệt độ mát (như miếng nhôm tản nhiệt), bạn có thể tạo ra điện áp giữa hai đầu miếng Peltier để cấp điện cho đèn LED, đồng hồ điện tử, quạt điện mini, v.v.

Cách kiểm tra sò nóng lạnh còn hoạt động không

Cách 1: Dùng đồng hồ vạn năng

Đặt sò lạnh vào ngăn đông tủ lạnh khoảng 1 giờ.
Dùng đồng hồ vạn năng đo ở thang đo điện trở X1.
Quan sát kết quả:
Nếu đồng hồ không lên kim, sò lạnh đã hỏng.

Nếu đồng hồ lên kim, để sò lạnh ở nhiệt độ thường thêm 15 phút rồi đo lại. Nếu đồng hồ vẫn lên kim, sò lạnh bị kẹt tiếp điểm và đã hỏng. Nếu đồng hồ không lên kim, sò lạnh còn hoạt động tốt.

Cách 2: Quan sát bên ngoài

Nếu không có đồng hồ vạn năng, bạn có thể kiểm tra sò lạnh bằng cách quan sát từ bên ngoài. Nếu thấy nước đọng bên trong, sò lạnh đã kẹt tiếp điểm.

Ngoài ra, bạn có thể dùng bình gas lạnh để xịt vào sò lạnh nhằm kiểm tra nhanh. Để xác định bộ xả tuyết của tủ lạnh hoạt động tốt, hãy kiểm tra thêm các linh kiện khác như điện trở xả tuyết và bộ chỉnh thời gian.

Sò nóng lạnh là gì? Kiểm tra sò nóng lạnh bằng cách quan sát bên ngoài

Cách sửa tủ lạnh bị hỏng sò nóng lạnh gây tích tụ đá

Sò lạnh hỏng gây tích tụ băng đá, kẹt dàn lạnh và quạt. Để sửa chữa, bạn có thể làm theo các bước sau:

Dọn ngăn đông: Lấy thực phẩm ra.
Kiểm tra sò lạnh: Tháo vỏ dàn lạnh, dùng đồng hồ đo thông mạch.
Không thông mạch: Sò lạnh hỏng.
Có thông mạch: Lỗi do bộ phận khác.
Xử lý băng đá: Phá bỏ hoặc để băng tan tự nhiên, lau khô ngăn đông.
Thay linh kiện: Thay sò lạnh tương thích, kiểm tra lại bằng đồng hồ và lắp lại vỏ.
Kiểm tra hoạt động: Sau 15 phút, kiểm tra ngăn đông.

Một số đồng hồ vạn năng để kiểm tra sò nóng lạnh

Để kiểm tra sò nóng lạnh nhanh chóng và chính xác, bạn nên sử dụng đồng hồ vạn năng chất lượng từ các thương hiệu uy tín như Kyoritsu, Hioki, Sanwa, và Fluke.

Lưu ý để sử dụng sò nóng lạnh hiệu quả

Để sử dụng sò nóng lạnh an toàn và hiệu quả, cần lưu ý những điểm sau:

Chọn sò phù hợp: Chọn loại sò nóng lạnh phù hợp với công suất thiết bị để phát huy tối đa hiệu quả.
Tăng công suất: Có thể lắp nhiều sò nối tiếp để tăng công suất, nhưng không lắp song song vì sẽ làm giảm hiệu quả.
Hệ thống tản nhiệt: Cần có tản nhiệt, ít nhất cho mặt nóng của sò, để tránh quá nhiệt và hỏng hóc

Lưu ý để sử dụng sò nóng lạnh hiệu quả

Kết luận

Hiểu rõ sò nóng lạnh là gì không chỉ giúp bạn có cái nhìn chi tiết hơn về các thiết bị gia dụng mà còn giúp bạn nắm bắt được cách hoạt động của công nghệ làm mát và sưởi ấm hiện đại. Từ việc nhận biết cấu tạo, nguyên lý hoạt động cho đến cách ứng dụng của sò nóng lạnh, việc hiểu rõ sò nóng lạnh là gì sẽ giúp bạn có thêm kiến thức để bảo trì và sử dụng hiệu quả các thiết bị điện trong gia đình, đồng thời tối ưu hóa hiệu quả sử dụng năng lượng.